De kapel naar patroonheilige is een traditioneel sacrament in de kerkelijke feestdagen, waarbij een priester of andere ambtsgenoot in het kader van een bepaald feest een patroonheilige aanbiedt als gevolg en dankbaarheid voor de zegen die men zich van hem heeft getrokken. Het is een omvangrijke rituele, waarbij diverse elementen worden herhaald, zoals de aanbieding van kruis, de verzoeking, het avondmaaltijden-gebed en de afdeling van een kleine voorstelling over de levensloop van de patroonheilige. Het is ook een traditionele manier waarop een gemeenschap haar dankbaarheid uitdrukt naar een bepaalde gelegenheid, zoals een overleden lid van de gemeente of een belangrijke gebeurtenis.
De geschiedenis
De kapel naar patroonheilige is een zeer oude traditie in het christendom. De oorsprong ervan is niet precies te traceren, maar men vermoedt dat het al tijdens de apostolische era van het christendom bestond. In het Latijnse Rijk was deze traditie echter voor het eerst in schriftelijke vorm gedocumenteerd. Volgens de theoloog en historicus Sederius (1489-1551) is de kapel naar patroonheilige al minstens sedert de tweede eeuw bestond in de Westerse kerk.
De rituele
Een kapel naar patroonheilige wordt traditioneel uitgevoerd door een priester of ander ambtsgenoot. De priester zingt en vertelt de geschiedenis van het leven van de patroonheilige, die als voorbeeld en model voor zijn dienst is geschilderd. Daarnaast geeft hij een korte verklaring over waarom hij op dat moment aanbiedt tot die bepaalde heilige. Vervolgens zingt hij het gebed van de kapel naar patroonheilige, het avondmaaltijden-gebed en de afdeling van een kleine voorstelling over de levensloop van de patroonheilige.
De patroonheiligen
Er zijn veel patroonheiligens in het christendom, waarvan elk zijn eigen specifieke rituele en voorstelling. Sommige van de bekendste heiligen die aan deze traditie worden gekoppeld, zijn Sint-Nicolaas, Sint-Sebastiaan, Sint-Martinius, Sint-Hubertus en Sint-Bernardus. Deze traditionele patroonheiligens zijn echter niet de enige heiligen die aan deze traditie worden gekoppeld. In de loop der tijd hebben er nog vele andere heiligens ook aan deze rituele deelgenoot geworden.