In dit artikel gaan we op zoek naar de kanonneerboot, een vreemde scheepsklasse die ooit als een soort ‘landvaart’ door het water voer. Maar hoe werkte deze boot precies? En waarom was ze zo ongewoon?
Kanonneerboots zijn vaak verward met kanovaartbooten, maar de twee zijn niet met elkaar te vergelijken. Kanovaartboten zijn kleine, licht gewichte boottjes die gebruikt werden voor zegevierende tochten door de haven of kanaal. Kanonneerboots zijn echter grotere, zwaardere scheepsklassen die speciaal ontworpen zijn om het land in te vaarten.
De oorsprong van de kanonneerboot
De kanonneerboot is een Nederlandse uitvinding uit de 18e eeuw. De eerste kanonneerboten werden gebouwd in de jaren 1760 en waren bedoeld om als een soort ‘landvaart’ door het water te varen.
Deze boten waren enorm lang, soms over 20 meter, en hadden een brede, platte bovenvel. Ze waren opgebouwd uit hout en bestonden meestal uit drie delen: de luchtvaart, het wateroppervlak en de aanmoedigingsbodem.
Hoe werkte een kanonneerboot?
Deze boten werkten op basis van een eenvoudige principes. De luchtvaart, die als een soort ‘vleugel’ fungeerde, werd door wind en golven opzwellende. Het wateroppervlak werd dan aanmoedigd door de luchtvaart, wat het vaartuig oostwaarts deed.
Maar er was nog een derde factor die belangrijk was: de aanmoedigingsbodem. Deze was een soort ‘zweefvlieger’ onderaan de boot, die door de luchtvaart en het wateroppervlak werd opgewekt en deze dan omhoog zwaakte.
De voordelen van de kanonneerboot
Dit principe leidde tot een aantal voordelen. Enerzijds konden de kanonneerboten heel groot worden, waardoor ze veel lading konden dragen. Anderzijds waren ze ook erg efficiënt: ze konden op een relatief kleine doorvaart afkomen.
De kanonneerboots werden ook gebruikt voor allerlei doeleinden, zoals het vervoeren van goederen, het transport van luchtgeleverde materieën en zelfs voor militaire operaties. In de 19e eeuw werden ze echter steeds minder ingezet omdat andere schepsklassen, zoals de stoomboot en de dieselboot, beter en efficiënter waren.
De kanonneerboot in het historische verleden
De kanonneerboten werden voornamelijk in Nederland en Duitsland gebruikt. In Nederland bleven ze tot in de 20e eeuw in gebruik, terwijl in Duitsland hun gebruik al vroeg stopte.
Er is niet veel bekend over de exacte geografische route van deze boten, maar het wordt vermoed dat ze voornamelijk door de haven en kanaalgebieden voerden.
Conclusie
Dat de kanonneerboot een uniek en fascinerende vorm van vaart is. Hoewel ze niet langer in gebruik zijn, blijven deze boten in ons historische bewustzijn een interessante en onwaarschijnlijke aanwinst.