Russisch antroposoof is een filosofische stroming die ontstaan is uit de combinatie van Deense en Russische invloeden. Het begon in de jaren 40 van de vorige eeuw en heeft sindsdien een kleine maar georganiseerde gemeenschap van volgelingen op het worldwijde web.
Opkomst en Ontwikkeling
De grondleggers van de Russische antroposoof zijn Nikolaj Fedtsjeeff (1896-1969), een Russisch intellectueel en filosof, en Jan Palm (1927-2011), een Deense wiskundige en filosof. Het begon met de interesse van Palm voor Fedtsjeeffs filosofie die hij op zijn studiereizen naar Rusland had ontdekt.
Ondanks dat Fedtsjeeffs ideeën als onwetenschappelijk werden omschreven, zette Palm een belangrijk deel van zijn werk om in het licht van moderne wetenschap te brengen. Met behulp van een groep van vrienden en volgelingen begon Palm een grotere en meer inclusieve gemeenschap op te bouwen die niet alleen Fedtsjeeffs ideeën zou ondersteunen maar ook een breed scala aan andere antroposoofische theorieën zou omvatten.
Kenmerken van de Russische Antroposoof
De Russische antroposoof is geïnspireerd door Fedtsjeeffs filosofie over het individu, de maatschappij en het universum. Het is een universele filosofie die zich richt op het begrip van de menselijke ervaring in zijn volledige bredheid.
Een van de belangrijkste elementen van Fedtsjeeffs filosofie is het concept van “het universele zelf”, dat hij beschreef als een onsterfelijke, oneindig grote wezen dat aan het begin van alles opkwam. Deze ontmoeting met het universele zelf wordt door antroposoofen gezien als de bron van iedere menselijke ervaring en is essentieel voor het begrip van de natuur van het universum.
Een andere belangrijke aspect is zijn theorie over “het heelal” (het universeel heelal). Fedtsjeeff beschreef dit concept als een unieke, universele kracht die zich manifesteert in al haar vormen en patronen, van de kleinste atoom tot de grootste kosmische stelen. In het universale heelal vindt men de basis van iedere materie die de universum bestaat.
Praktische Toepassing
Hoe kan men de principes van de Russische antroposoof in praktijk brengen? Een belangrijk aspect is het “innerlijk en extern” model waarbij je een individueel “interieur” met een universele “uitbreiding” zoekt. Door die uitbreiding op te nemen verbind je je eigen ervaringen en gevoelens met de universale kracht die ontstaat in die momenten van diepgang en diepgewaarmering.
Een andere belangrijke praktische toepassing zijn de “geestelijke activiteiten”. Hierbij wordt het innerlijke en universele zelf aangesproken door middel van specifieke technieken zoals meditatie, lichaamswijze oefening en diepgewaarmerde reflecties. Door deze activiteiten te beoefenen kun je een dieper begrip ontwikkelen van de universele kracht in jou en op zijn beurt opnieuw verwijzingen naar het universum vinden.
Influences en Conflict
De Russische antroposoof heeft invloeden van de Deense filosofie en ook enkele ontvankelijkheid voor moderne natuurkunde, vooral de theorieën over de kwantummechanica. Fedtsjeeffs ideeën over het universele zelf zijn onder meer geïnspireerd op de filosofie van Plato en zijn verwant met de oude Griekse mythologie. Daarnaast is er een sterke betrekking tot spiritualiteit, bijvoorbeeld door middel van het boekenlezen van mystici als Gurdjieff of andere spirituele leerlingen.
De Russische antroposoof heeft ook verwarringen met moderne wetenschap en religie, vooral wanneer men de concepten zo interpretatief maakt dat ze niet meer overeenkomen met die van moderne natuurkunde. Daarom is er een groter gevoel van respect voor andere filosofische stromingen en een openheid om te leren van hen.
Kritiek en Schouwings
Vele wetenschappers, filosofen en religieuze leiders hebben de theorieën van Fedtsjeeff en Palm kritisch bekeken. Veel hebben hen als te abstract of te onwetenschappelijk beschreven. Het heeft ook geschiedenis geleverd in het onderwerf van pseudowetenschap, met sommige volgelingen die zijn ideeën opgenomen in boeken over gezondheid en spirituality.
Conclusie
In de loop der jaren is de Russische antroposoof een kleine maar actieve gemeenschap geworden. Hoewel Fedtsjeeffs filosofie en zijn volgelingen zijn afgekeurd door sommige van de meest gevestigde filosofische en wetenschappelijke stromingen, blijft hun gedachten relevant in het huidige onderwijs en onderzoek.