Onroerend erfgoed is een term die vaak met monumenten en historische gebouwen wordt verbonden, maar het omvat meer dan dat. In Bilzen, een kleine stad in de Vlaamse Ardennes, vind je een rijke cultuur- en architectuurgeschiedenis die niettemin onder het radar is gebleven.

Bilzen ligt aan de grens met Duitsland en Oostenrijk, wat zijn unieke positie binnen de Vlaamse regio heeft. De stad werd in de 12e eeuw opgericht als een kloosterstad, waarvan nog het kloostercomplex en het centrale dorp overgebleven is.

Een belangrijke factor bij de ontwikkeling van Bilzen was de handel. Handelaren en kooplieden kwamen uit alle hoeken van Europa om hier te handelen en zich te vestigen. Dit resulteerde in een levendigemarktstad waar allerlei culturen en architectuurstijlen samenvienden.

Een voorbeeld hiervan is het oude stadhuis, dat nog steeds de benaming “Stadhuis” draagt. Het gebouw is van origine uit de 16e eeuw en is gebouwd in opdracht van graaf Filips van Bilzen (ook bekend als “Filips de Good”). het Stadhuis is een perfect voorbeeld van de Brabantse renaissancestijl, die dan ook vooraanstaande was in deze periode. De architectuur is geïnfluenced door de Vlaamse School en de Franse Barok, met een centrale opbouw waarboven zich een gotische toren bevindt.

Een ander belangrijk onderdeel van het erfgoed van Bilzen is het patrimonium. De stad telt meer dan 20 buurtschappen, elk met zijn eigen unieke geschiedenis en cultuur. Een voorbeeld hiervan is het dorpje “Huttingen” in het westen van de stad. Dit dorp bestaat uit oude steenhuizen waarvan nog de oorspronkelijke gevels overgebleven zijn.

Een ander patrimonium dat te bezichtigen valt, is het kloostercomplex. Het klooster was opgericht in de 12e eeuw en had als doel om een leprozenziekte te bestrijden die destijds nog zeer zeldzaam was. Tot op de dag van vandaag kan je nog steeds de resten van het kloostergebouw vinden.

Bilzen heeft een rijke muziekgeschiedenis, waarvan nog de aanwezigheid van het filharmonisch orkest getuige is. In 1922 werd het Filharmonisch Orkest Bilzen opgericht door dirigent Julien Leysen. Het orkest is sinds zijn oprichting een van de belangrijkste orkesten in België.

Een ander voorbeeld van cultuur en muziek is het theater. Het “Bilzenser Theater” is een van de oudste theaters in België, dat opgericht is in 1864 als kerkelijk theaat. In 1970 verhuisde het naar zijn huidige locatie.